Kecap Sabalikna (antonim) dina kecap sipat



AL-TADHAD/AL-IDHDHAD (التضاد/الإضداد) (Antonim/ Antitesis Polisemi/ Kecap Sabalikna/ Lalawanan)
Wangenan kecap sabalikna nyaeta :
التضاد :هو أن يطلق اللفظ على المعنى وضده
 Hiji kecap anu ngandung dua harti anu lalawanan
Numutkeun kitab sanesna wangenan kecap sabalikna nyaeta:
التضاد : هو عبارة عن وجود كلمتين فاكثر لها دلالة متضادة
dua kecap atawa leuwih anu hartina ‘dianggap’ lalawanan
Rupa-rupa Al-Tadhad
Idhdhad (
kecap lalawanan) diwangun tina :
1) Lalawanan hart
i binary (pasangan)
Conto
na :
a.
مَوْتٌ ( kapatian ) anu lalawanan harti reujeung حَيَاةٌ ( kahirupan )
b.
رَجُلٌ ( lalaki ) anu lalawanan harti reujeung مَرْأَةٌ ( awewe )
c.
ظُلْمَةٌ ( popoek ) lalawanan harti reujeung نُوْرٌ ( cahya )

2) Lalawanan harti batingkat ( gradable )
a.
كَبِيْرٌ ( ageung ),مُتَوَسِّطٌ ( meujeuhna/sedeng ),صَغِيْرٌ ( alit )
b.
مَوْسِمُ الْجَفَافِ ( usum halodo ), مَوْسِمُ الْمَطَرِ  ( usum ngijih ) , رَبِيْعٌ( usum sirung ), خَرِيْفٌ
( usum muguran),
شِتَاءٌ ( usum tiris ), صَيْفٌ ( usum panas )

3) Lalawanan harti timbal balik/ sabanding ( converse )
a.
زَوْجٌ ( salaki ) lalawanan harti timbal balik reujeung زَوْجَةٌ ( pamajikan )
b.
طَبِيْبٌ( dokter ) lalawanan harti timbal balik reujeung مَرِيْضٌ ( pasen )
c.
أُسْتَاذٌ ( guru ) lalawanan harti timbal balik reujeung تِلْمِيْذٌ ( murid )

4) Lalawanan harti anu aya hubungan reujeung usik jeung tujul ( reverse )
a.
فَوْقَ ( luhur ) lalawanan harti rejeung تَحْتَ ( handap )
b.
يَمِيْنٌ ( katuhu/ tengen ) lalawanan harti rejeung يَسَارٌ ( kenca/ kiwa )
c. اْلأَيْمَنُ ( tujul katuhu ) lalawanan harti rejeung اْلأَيْسَرُ ( tujul kenca )
d. الشَّرْقُ ( wetan ) lalawanan harti rejeung الْغَرْبُ (kulon )
e.
الشِّمَالُ (kaler ) lalawanan harti rejeung الْجَنُوْبُ (kidul )
f.
خُرُوْجٌ ( kaluar ) lalawanan harti rejeung دُخُوْلٌ ( kalebet )

الأَضْدَادُ مِنَ الصِّفَاتِ
Kecap Lalawanan tina pirang-pirang kecap sipat:”


gede, ageung كَبِيْرٌ ) X leutik, alit صَغِيْرٌ )
jangkungاْلعَالِى ) X pendek ( اْلمُنْخَفِضُ )
panjang ( طَوِيْلٌ ) X pondok (قَصِيْرٌ  )
lempeng مُسْتَقِيْمٌ ) X bengkokمُعْوَجٌّ ).
leresمُصِيْبٌ ) X lepatمُخْطِئٌ )
leres صَوَابٌ ) X lepat خَطَأٌ )
bener, jujurصَادِقٌ ) X bohong, wadulكَاذِبٌ )
sae ( حَسَنٌ ) X awon ( سَيِّئٌ )
alus ( الْخَـيِّرُ ) X goreng ( الْخَبِيْثُ )
alus ( جَمِيْلٌ ) X goreng ( قَبِيْحٌ )
bageur ( صَالِحٌ ) X jahat ( طَالِحٌ )
dipuji, kapuji ( مَحْمُوْدٌ ) X dicawad, dicempad, kacawad, kacempad ( مَذْمُوْمٌ ).
caang ( مُضِيْئٌ ) X poek ( مُظْلِمٌ )
suminar caang ( مُضِئٌ ) X burem ( ضَئِيْلٌ )
teuas ( شَدِيْدٌ ) X hipu ( لَيِّنٌ )
weuteuh, anyarجَدِيْدٌ ) X heubeulقَدِيْمٌ )  
luhurاْلأَعْلٰى ) X handapاْلأَسْفَلُ )  
nyambungمُتَّصِلٌ) X papisahمُنْفَصِلٌ )  
halabhab, hanaangعَطْشَانٌ) X Seger, sugemaرَيَّانٌ )  
padetجَامِدٌ) X encerمَائِعٌ )  
maju, majengمُتَقَدِّمٌ) X Mundurمُتَأَخِرٌ )  
ngarepotkeun, ngawaleskeunمُتْعِبٌ) X ngagenahkeunمُرِيْحٌ )  
baseuh رَطْبٌ) X tuus, garing يَابِسٌ )  
hawek, sarakah, tomaطَامِعٌ) X nampi, narimaقَانِعٌ )  
sopanأَدِيْبٌ) X henteu sopanوَقِحٌ )  
cicingeun ( الصَّمُوْتُ ) X cerewet, bawel ( اْلِمهْذَارُ ).
tingtrim, tengtrem ( اْلمُطْمَئِنُّ ) X guligah, marudah ( اْلقَلِقُ )
pinuhمَلآنٌ ) X kosongفَارِغٌ )
rea, loba, seueurكَثِيْرٌ ) X saeutik, sakedikقَلِيْلٌ )
legaوَاسِعٌ ) X heureut, heurinضَيِّقٌ )
kandel, kedeplik, kendewilغَلِيْظٌ ) X ipis ( رَقِيْقٌ )
gancang, cepetسَرِيْعٌ ) X laun, kendor,  lila, teu gancangبَطِيْءٌ )
lintuhسَمِيْنٌ ) X kejeng, begang, kuru, langsitهَزِيْلٌ )
lintuhسَمِيْنٌ ) X begangنَحِيْفٌ )
beurat, abot, banggaثَقِيْلٌ ) X hampangخَفِيْفٌ )
bagjaسَعِيْدٌ ) X cilakaشَقِىٌّ )
bentet, seubeuh, wareg ( شَبْعَانٌ ) X lapar, haranga ( جَوْعَانٌ ).
agul, adigung ( مُتَكَبِّرٌ ) X tawadhu', depe-depe, handap asor , teu adigung ( مُتَوَاضِعٌ ).
Umumالْعَامُّ ) X hususالْخَاصُّ )
rugi, rugelالْخَاسِرُ ) X untung, mucekilالرَّابِحُ )
beresih ( نَظِيْفٌ ) X kotor ( وَسِخٌ ).
gampang, babari ( سَهْلٌ ) X hese, susah, sesah, angel ( صَعْبٌ ).
Kuat, kiat (قَوِيٌّ ) X hengker, leuleus, euweuh tanaga ( ضَعِيْفٌ ).
kawasa, mampuh (قَادِرٌ ) X hengker, apes ( عَاجِزٌ ).
mulya ( عَزِيْزٌ ) X hina, taya hargaan ( ذَلِيْلٌ )
herang, bersih ( صَافِىٌ ) X kiruh ( كَدِرٌ )
deukeut, caket ( قَرِيْبٌ ) X jauh, tebih ( بَعِيْدٌ ).
tumut, taat, satia ( الطَّائِعُ ) X ngarempak ( اْلعَاصِى ).
balabah, ( سَخِىٌّ ) X koret, medit ( بَخِيْلٌ )
balabah ( عَمِيْقٌ ) X medit ( ضَحْلٌ )
anu mangpaat ( نَافِعٌ ) X anu ngabahayakeun, madarat  ( مُضِرٌّ ).
mere mangpaat ( مُفِيْدٌ ) X madarat, picilakaeun  ( مُضِرٌّ ).
beunghar ( اْلغَنِيُّ ) X miskin ( اْلفَقِيْرُ )
pinter ( مَاهِرٌ ) X bodo ( جَاهِلٌ )
pinter, cakep, boga elmu ( عَالِمٌ ) X bodo, boloho, tolol ( جَاهِلٌ )
pinter, calakan, encer uteuk ( ذَكِيٌ ) X bodo, boloho, tolol ( غَبِىٌّ )
Rajin, getol ( مُجْتَهِدٌ ) X kedul, ngedul, wegah, hoream ( كَسْلَانٌ )
wanian ( شُجَاعٌ ) X sieunan, borangan ( جَبَانٌ )
leuwih, liwat, langkung ( زَائِدٌ ) X kurang, kirang ( نَاقِصٌ )
Sampurna, jatnika ( كَامِلٌ ) X kurang, kirang ( نَاقِصٌ )
jelas, eces, tetela ( وَاضِحٌ ) X hese, sulit, bangga, angel ( غَامِضٌ )
jelas, eces, tetela ( ظَاهِرٌ ) X samar, saru, remeng-remeng ( خَفِىٌّ )
cageur, pangestu, ( صَحِيْحٌ ) X gering, udur, teu damang ( مَرِيْضٌ )
seneng, gumbira, teu susah ( مَسْرُوْرٌ ) X susah, sesah ( حَزِيْنٌ )
gampang, babari ( يَسِيْرٌ ) X hese, susah, sesah ( عَسِيْرٌ )
henteu dipikanyaho, teu dipikaterang, teu diuninga ( مَجْهُوْلٌ ) X dipikanyaho, dipikaterang, diuninga ( مَعْلُوْمٌ )
ditarima, ditampa, ditampi ( مَقْبُوْلٌ ) X ditolak, ditampik, teu ditarima ( مَرْدُوْدٌ )
riweuh, paciweuh, loba gawe ( مَشْغُوْلٌ ) X ngaligeuh,nganggur, teu boga pagawean/pacabakan ( عَاطِلٌ )
nenjo, nempo, ningali ( اْلبَصِيْرُ ) X lolong, teu nenjo ( الْأَعْمٰى )
nyarita, ngomong, nyarios, ngadawuh ( مُتَكَلِّمٌ ) X pego, pireu, teu bias ngomong ( أَبْكَمٌ )
ngadenge, nguping, ngarungu, ngadangu ( السَّمِيْعُ ) X torek, teu bias ngarungu ( الْأَصَمُّ )
seukeutحَادٌّ ) X mintul, kodolكَلِيْلٌ )
mahal, awisغَالٍ ) X murah, mirah (رَخِيْصٌ  )
panas ( حَارٌّ ) X tiis, tirisبَارِدٌ )
jeroعَمِيْقٌ ) X deetضَحْلٌ )


Cara nempatkeun mufrodat tina pirang-pirang kecap sipat di luhur nyaeta:”

Kahiji: janten na'at atawa shifat, contona:

 ( رَأَيْتُ رَجُلًا كَرِيْمًا ) = pribados parantos ninggal ka hiji lalaki anu balabah.

 ( عِنْدِي كِتَابٌ مُفِيْدٌ ) = pribados kagungan buku anu mangfaat.

 ( أَذْهَبُ إِلَى المَكَانِ البَعِيْدِ ) = pribados  angkat ka tempat anu tebih.

Tilu kecap conto di luhur, nyaeta ( كَرِيْمًا ), ( مُفِيْدٌ ) jeung ( البَعِيْدِ ) ngagaduhan kalungguhan salaku na'at/shifah (anu nyipatan) kacap anu miheulaanna (man`utna/anu disipatana), jeung nuturkeun dina harkat tungtungna dina i`robna jeung aya henteuna alif lam

Kadua: janten khobar tina mubtada, contona:

( البُسْتَانُ جَمِيْلٌ ) = keboning endah.

 ( الوَرَقَةُ خَفِيْفَةٌ ) = kertasing ipis.

Kecapجَمِيْلٌ ) jeungخَفِيْفَةٌ ) dina conto di luhur fungsina salaku khobar, jeung mubtada-na nyaeta kecap anu kahiji/ mimiti.

Mugia aya manfa`atna pikeun urang Sunda khususna umumna pikeun sadunya …tong hilap hadiah al-fatihah kanggo anu nyeratna. nyatana ka pangersana Kang H.M.A.Sufyan bin Hasanuddin as-Sundawi

Tidak ada komentar:

Posting Komentar